Nadmiar masy ciała jako problem zdrowotny

Zarówno w Polsce jak i na świecie obserwuje się bardzo szybki wzrost liczby dzieci z nadwagą i otyłością. Choroby te znacznie zwiększają ryzyko wystąpienia tzw. chorób cywilizacyjnych, m.in. nadciśnienia tętniczego, choroby wieńcowej, chorób metabolicznych, ale również chorób układu kostno-stawowego, wad postawy oraz wtórnie zaburzeń psychologicznych. Wobec faktu, że zapobieganie chorobom cywilizacyjnym należy rozpocząć już w wieku rozwojowym, szczególnego znaczenia nabiera problem otyłości u dzieci i młodzieży. Udowodniono, że w stosunku do rówieśnika z prawidłową masą ciała dziecko otyłe w wieku 10-13 lat jest 6-7-krotnie bardziej narażone na występowanie otyłości w wieku dorosłym.

Wsparcie dla rodziny z dzieckiem z nadmiarem masy ciała

Dowiedziono, że kompleksowa, długofalowa interwencja specjalistyczna jest skutecznym narzędziem do poprawy wyników zdrowotnych oraz trwałej zmiany zachowań. W Polsce nie ma obecnie ogólnokrajowej strategii wspierającej rodziny z dziećmi z nadmiarem masy ciała, dlatego też w 2011 roku Miasto Gdańsk powołało do życia Program zdrowotny w zakresie prewencji i wczesnego wykrywania chorób cywilizacyjnych u dzieci i młodzieży. Miasto podjęło się również finansowania działania. Realizatorem programu od początku jego trwania  jest Uniwersyteckie Centrum Kliniczne.

O programie

Program „6-10-14 dla Zdrowia” jest pierwszym w Polsce kompleksowym programem zdrowotnym, nastawionym na długofalową zmianę zachowań zdrowotnych zarówno u dzieci otyłych jak i ich rodzin. Dotychczas przeprowadzone w Gdańsku działania, realizowane od 2011 roku pozwoliły na zbudowanie kompleksowego systemu wsparcia dla dzieci z nadwagą i otyłością zarówno na poziomie rodzinnym – poprzez przeprowadzenie kompleksowych interwencji edukacyjnych wśród rodziców, a także na poziomie szkolnym, poprzez wdrażanie szkolnych polityk zdrowotnych. Projekt jest pierwszym w Polsce tak kompleksowym programem skierowanym na problem nadwagi i otyłości dzieci i młodzieży.

„6-10-14 dla Zdrowia” to program realizowany przez Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku, oparty na nowoczesnej formule wspierającej wprowadzanie zmian prozdrowotnych w codziennym życiu dzieci i ich rodzin.

W ramach realizowanego Programu badaniem przesiewowym w kierunku chorób cywilizacyjnych prowadzone  są głównie na terenie szkół, objęte są nimi wszystkie dzieci w grupach wiekowych 6, 9-11 i 14 lat (stąd nazwa programu). Dzieci u których zidentyfikowano czynniki ryzyka chorób cywilizacyjnych, w postaci nadmiaru masy ciała kierowane są wraz z rodzicami do etapu specjalistycznego realizowanego już na terenie Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego.

Aktywnymi uczestnikami programu interwencyjnego są zarówno dzieci jak i rodzice, ponieważ to oni w głównej mierze są odpowiedzialni za wprowadzanie zmian w styl życia dziecka i rodziny.

Kolejną grupą docelową Programu są przedstawiciele środowiska szkolnego: nauczyciele, rodzice i uczniowie szkół podstawowych Gdańska. Łącznie jest to około 100 placówek. Oferta edukacyjna dla szkół mieści się w tzw. „Koszyku usług edukacyjnych ZDROWIE” Jest to wybór prelekcji i warsztatów o różnorodnej tematyce zdrowotnej: psychologii zdrowia, aktywności fizycznej, żywieniu. Koszyk dostosowany jest do potrzeb różnych grup odbiorców. Wszystkie zajęcia prowadzone są przez doświadczoną kadrę Uniwersyteckiego Centrum Klonicznego i Gdańskiego Ośrodka Promocji Zdrowia. Oferta jest bezpłatna, a każdej szkole spełniającej podstawowe kryterium w postaci odsetka przebadanych dzieci (na poziomie minimum 60%) przysługują trzy 45-minutowe zajęcia.

Oferta: Koszyk usług edukacyjnych ZDROWIE

Główne założenia Programu

Pierwsze efekty

Efektem rocznego uczestnictwa w programie u ponad 75 % podopiecznych jest obniżenie centyla BMI (średnio o 6 punktów procentowych). Oznacza to, że dziecko włączone do Programu z powodu otyłości, opuszcza program z nadwagą, czyli nadal z nadmiarem masy ciała, ale już nie będącym stanem chorobowym. Rozpoczęty proces redukcji masy ciała będzie kontynuowany po zakończeniu udziału w Programie, ponieważ obserwowana są trwałe, pozytywne zmiany w obszarze  zachowań żywieniowych oraz tych dotyczących aktywności fizycznej. 

Innowacyjność Programu „6-10-14 dla Zdrowia” uznana została również przez Europejskie Towarzystwo Badań nad Otyłością – EASO (The European Association for the Study of Obesity).  Certyfikacja  EASO nadaje UCK oraz Programowi „6-10-14 dla Zdrowia” prestiżowy tytuł Centrum Leczenia Otyłości. Jest certyfikatem potwierdzającym efektywność kliniczną oraz jakoś prowadzonej interwencji.

Certyfikat EASO jest potwierdzeniem słuszności przyjętych rozwiązań. Mobilizuje również do dalszych działań. Tym samym Uniwersyteckie Centrum Kliniczne oraz Program „6-10-14 dla Zdrowia” dołączyli do elitarnego grona kilkudziesięciu najlepszych ośrodków w Europie zajmujących się problemem nadwagi i otyłości. UCK jest drugim w Polsce certyfikowanym Centrum Leczenia Otyłości EASO wśród dzieci.

Wszelkie działania w ramach programu finansowane są przez Urząd Miasta w Gdańsku www.gdansk.pl

Uczestnictwo dzieci i rodziców we wszystkich etapach programu jest bezpłatne.

Realizatorem programu jest Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku, czołowy ośrodek diagnostyczno-leczniczy na terenie północnej Polski. Posiada niezbędny zakres oraz doświadczenie w budowaniu i realizacji programów zdrowotnych o zasięgu lokalnym i krajowym www.uck.pl.